همه چیز در خصوص نون لا، کلاه مخروطی و سنتی ویتنام - وبلاگ موتناوه

به گزارش وبلاگ موتناوه، کلاه سنتی ویتنام با نام کلاه نون لا(Non la) یکی از نمادهای اصلی این کشور است. این کلاه در سراسر ویتنام مورد استفاده قرار می گیرد اما در حومه شهرها استفاده از آن رواج بیشتری دارد. البته کلاه نون لا فقط یک نماد نیست و از سر و صورت هم در مقابل باران و آفتاب محافظت می نماید. ویتنامی های مهارت و شیوه ساخت این کلاه را نسل به نسل از بزرگان خود می آموزند و آن را به فرندان خود آموزش می دهند. کلاه سنتی ویتنام در همه فصول قابل استفاده است و مانند دوستی وفادار ویتنامی ها را در تمام طول زندگیشان همراهی می نماید. با خبرنگاران همراه باشید تا با کلاه مخروطی و سنتی ویتنام یا کلاه نون لا بیشتر آشنا شویم.

نون لا، کلاه مخروطی ویتنامی

نون لا، کلاه مخروطی ویتنامی از گذشته های دور تا به امروز برای محافظت از باران و آفتاب استفاده می شده است. نون لا یا کلاه سنتی آسیایی علاوه بر ویتنام در کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا مانند چین، بنگلادش، کامبوج، بوتان، ژاپن، اندونزی، مالزی و لائوس هم مورداستفاده قرار می گیرد. این کلاه یکی از برترین سوغاتی های ویتنام محسوب می گردد. گردشگرانی که در فصول گرم سال به این کشور سفر می نمایند می توانند با پرداخت هزینه ای ناچیز یک کلاه مخروطی با ساختار ظریف خریداری نمایند و در مقابل آفتاب ایمن باشند.

البته نون لا به جز کاربرد اصلی، این روزها به بخشی از فرهنگ و آداب ورسوم مردم ویتنام تبدیل شده است. برای مثال زمانی که بانوان ویتنامی به بازار می روند خریدهای خود را درون این کلاه ها قرار می دهند. بعضی از افراد از این کلاه ها برای نوشیدن و انتقال آب استفاده می نماید و بعضی دیگر در مراسم های آیینی داخل نون لا شمع روشن نموده و آن را روی رودخانه ها رها می نمایند.

امروزه در شهرهای بزرگ جوانان تمایل کمتری به استفاده از این کلاه دارند بااین حال در منطقه ها روستایی و شهرهای کوچک، کلاه سنتی ویتنام همچنان کاربرد خود را حفظ نموده است. به ویژه افراد شاغل در مزارع هنگام کار و تردد حتماً از کلاه نون لا استفاده می نمایند.

از نکات عجیب درباره کلاه سنتی ویتنام می توان به این موضوع اشاره نمود که با وجود زمان بر بودن ساخت، این کالا قیمت زیادی ندارد. این مسئله باعث شده ساخت کلاه مخروطی ویتنامی برای تولیدنماینده به صرفه و سودآور نباشد و باگذشت زمان افراد کمتری به این شغل روی بیاورند. در حال حاضر روستای چوانگ یکی از معروف ترین منطقه ها مخصوص ساخت این کلاه است. افراد شاغل در آن، 6 بار در ماه کلاه های نون لا جدیدی را ساخته و به بازار عرضه می نمایند.

تاریخچه کلاه نون لا

طی شواهد موجود تاریخچه کلاه نون لا را باید در مرکز باستانی ویتنام یعنی شهر هیو(Hue) جستجو کرد. تصاویری از این کلاه بر روی طبل Ngoc Lu و کوزه های Ao Thinh(مربوط به تمدن دلتای رود سرخ ویتنام) با قدمت بیش از 2500 تا 3000 سال وجود دارد که نشان می دهد مردم ویتنام برای هزاران سال از کلاه مخروطی نون لا استفاده می نموده اند.

طبق افسانه ها در روزگاران قدیم هفته ها باران بارید و سیل کار و زندگی روستائیان را مختل کرد. درست زمانی که همه ناامید شده بودند الهه ای با کلاهی بزرگ و مخروطی از چوب بامبو از آسمان فرود آمد تا مردم را از سیل بزرگ نجات دهد. کلاه او آن قدر بزرگ بود که روستائیان همگی زیر آن جمع شدند. الهه پس از نجات آن ها از سیل، نحوه پرورش انواع سبزیجات و درختان را برای امرارمعاش به مردم یاد داد. پس از ناپدیدشدن الهه، یک معبد برای قدرانی از او در آن سرزمین ساخته شد. بعلاوه مردم کلاه هایی مشابه کلاه الهه، از جنس برگ خرما و بامبو ساختند. بدین ترتیب کلاه نون لا یا کلاه مخروطی به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شد و آن ها تا به امروز برای محافظت از سروصورت در مقابل آفتاب و بارش باران از این کلاه استفاده می نمایند.

انواع کلاه نون لا

طی هزاران سال و در دوره های مختلف کلاه مخروطی ویتنامی از نظر شکل، جنس و مقدار دستخوش تغییرات زیادی شده است. در گذشته انواع کلاه نون لا به سه دسته اصلی زیر تقسیم می شدند:

• Non Muoi یا Non Ba Tam: کلاه مخصوص بانوان روستایی ویتنام که در جشنواره ها شرکت نموده و یا از پاگوداها(ساختمان مذهبی) بازدید می کردند. این کلاه ها معمولاً گرد و مسطح بوده و 1 متر قطر داشتند. بعلاوه کلاه های Non Ba Tam دارای یک بند در ناحیه چانه بودند.
• کلاه Non Nho: این کلاه نسخه کوچک تر Non Ba Tam است و مقدار مبه وسیلهی دارد.
• کلاه Non Sau: این کلاه در گذشته کوچک ترین نمونه نون لا بود که مردم در زندگی روزمره خود از آن استفاده می کردند.

در دوره های گذشته کلاه های سنتی ویتنام بر اساس شرایط مالکان طبقه بندی می شدند و هر کدام شکل و ویژگی های خاص خود را داشتند. امروزه محبوب ترین نوع نون لا ویتنام، نوع مخروطی شکل آن است. نوک تیز این کلاه باعث می گردد قطرات باران از لبه پهن به پایین سر بخورند و سروصورت فرد محافظت گردد. بعلاوه این کلاه ها محافظ خوبی در مقابل اشعه خورشید هستند.

در حال حاضر نمونه های زنانه کلاه نون لا بزرگ تر و پهن تر هستند و نمونه های مردانه ارتفاع مخروط بیشتری دارند و لبه های آن ها کوچک تر است. بعلاوه علاوه بر این تفاوت، کلاه سنتی ویتنام برای طبقات بالای جامعه، ارتشی ها، بچه ها، راهبان مذهبی و اهالی منطقه ها مختلف تفاوت هایی باهم دارند. جالب است بدانید بیش از 50 نوع کلاه نون لا در سرتاسر کشور ویتنام وجود دارد. با این که بیشتر این کلاه ها از جنس حصیر بامبو است اما نوع چوب ها و حصیرها هم ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند زیرا مردم هر منطقه در ساخت نون لا از برگ و حصیرهای در دسترسشان استفاده می نمایند.

مواد مورد استفاده در ساخت کلاه سنتی ویتنام

مواد مورداستفاده در ساخت کلاه سنتی ویتنام شامل مواد طبیعی مقرون به صرفه قیمت مانند برگ خرما یا بامبو و پوست درختان موک و بامبو هستند. این مواد به خوبی در برابر گرما و رطوبت شدید مقاومت می نمایند. بدنه نون لا اغلب از بامبو ساخته می گردد و سپس برگ های خشک طوری بافته می شوند تا کلاه کاملاً ضدآب باشد. این کلاه ها معمولاً با روبان حصیری، پنبه ای یا ابریشمی تزیین می شوند. نمونه های تشریفاتی کلاه های نون لا دارای روبان هایی با رنگ شاد هستند.

نحوه ساخت کلاه نون لا ویتنامی

نحوه ساخت کلاه نون لا ویتنامی به این شکل است که ابتدا قالب و فریم کلاه به صورت آماده تهیه می گردد و روستائیان هم از همین قالب ها استفاده نموده و کلاه هایشان را می سازند. اگر چه این کلاه ها در هر منطقه شیوه ساخت مخصوص به خود را دارند اما معمولاً 16 ردیف بامبوی گرد شده در قالب قرار می گیرد. حصیرها از بالا و مرکز مخروط آغاز شده و به تدریج طول آن ها بیشتر می گردد تا در نهایت به لبه های کلاه برسد. در مرحله بعد هر کدام از 16 ردیف به وسیله نخ ابریشمی به یکدیگر متصل می شوند. در خاتمه به منظور آب بندی کلاه و افزایش مقاومت آن، سطح داخلی و خارجی کلاه نون لا با لایه ای از روغن تربانتین پوشانده می گردد.

جالب است بدانید فرایند ساخت کلاه نون لا از ابتدا تا خاتمه 4 ساعت طول می کشد. اما با وجود طولانی بودن زمان ساخت، این کلاه ها قیمت زیادی ندارند و با هزینه کم می توان آن ها را خریداری کرد.

سخن خاتمهی درباره کلاه سنتی ویتنام

در این مقاله کلاه سنتی ویتنام یعنی نون لا را معرفی کردیم. همان طور که گفته شد این کلاه از گذشته های دور تابه حال در کشور ویتنام و بعضی از کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا مورداستفاده قرار می گیرد. کلاه مخروطی شکل ویتنام یک محافظ عالی، یک اکسسوری مجذوب کننده و یادگاری از دوران باستان است و یکی از برترین سوغاتی های ویتنام محسوب می گردد.