گُل غلتان خفر فارس، آیین ثبت شده در میراث معنوی - وبلاگ موتناوه

به گزارش وبلاگ موتناوه، آیین گُل غلتان نوزاد یا به لهجه محلی گُل غلتک که از سنن فراموش شده شهرستان خفر است، به همت اداره میراث فرهنگی، شورا و دهیاری روستای کَراده این شهرستان، برای ثبت ملی مستندنگاری شد و آذرماه جاری با شماره 2401 در لیست آثار معنوی ملی ایران به ثبت رسید تا غبار فراموشی از آن رخت بربندد.

ایرنا: عضو شورای اسلامی روستای کَراده در شهرستان خفر یکشنبه گفت: مراسم گُل غلتان همزمان با شروع رویش گل نرگس در خفر برگزار می شود و به این صورت است که نوزادان زیر یک سال را به نرگس زارها می برند و با ذکر صلوات و خواندن ابیاتی، گل نرگس را برای اجرای مراسم گل غلتان نوزاد جمع می نمایند.

محمدرضا قادری اضافه کرد: بعد از جمع آوری گل های چیده شده، گل ها از ساقه جدا می شود و داخل چادر یا پارچه ای به رنگ روشن و معمولاً سفید، می ریزند. سپس نوزاد را که از روز قبل به حمام برده اند تا برای این مراسم پاکیزه و تمیز باشد، در وسط پارچه می گذارند.

وی ابراز کرد: بعد از اینکه نوزاد را با لباس در میان گل های روی پارچه نهاده شد، زنان فامیل و به ویژه زنان مسن به ویژه مادربزرگ ها چهار طرف پارچه را اعضای خانواده می گیرند و با صلوات، لالایی و شعرخوانی نوزاد را در میان نرگس ها می غلتانند و با هلهله روی سر نوزاد گل نرگس می ریزند.

عضو شورای اسلامی روستای کراده با بیان اینکه بعضی نیز بدون پارچه، روی سر نوزاد در نرگس زار گل های نرگس می ریزند، توضیح داد: در انتهای مراسم گل غلتان، بسته به وسع پدر و مادر نوزاد، از مهمانان با چای، شیرینی و شربت پذیرایی می شود. گل غلتان در کراده برای نوزدان یک ماهه تا یک ساله با حضور اعضای خانواده و زنان فامیل به صورت خصوصی برگزار می شود.

وی با اشاره به اینکه این اولین اثر ثبت ملی در حوزه آیین ها و سنن شهرستان خفر است، اضافه کرد: این رسم در خفر قدمتی صدساله دارد و تفاوت آن با مراسم های گل غلتان مشابه در سطح کشور، استفاده از گل نرگس، که بومی این منطقه است، به جای گل محمدی است.

قادری درباره دلیل برگزاری این مراسم گفت: گل نرگس علاوه بر خوشبویی و اعتقاد به اینکه باعث خوشبویی تن نوزاد می شود، در نزدم مردم این روستا دارای طبیعت گرم دانسته می شود که برای جلوگیری از سرماخوردگی بچه هایی که در فصل سرما به جهان می آیند، انجام می شود.

وی با اشاره به تأثیر باورهای مذهبی در شکل گیری این سنت اعلام کرد: بعلاوه باور به اینکه نرگس نام مادر حضرت امام زمان(عج) است و با توجه به اینکه این گل در ابتدای سرما و سیاهی زمستان می روید، مردم منطقه معتقدند این کار در شکل گیری ایمان و اعتقاد معنوی کودک مؤثر است.

به گفته وی این آیین در 17 آذر ماه سال جاری برای اولین بار در جشنواره سالانه گل نرگس خفر به صورت نمادین و سنتی برگزار می شود.

پیچاندن نوزادان در پارچه سفید و غلتاندن در گلبرگ مانند غسل تعمید در ادیان دیگر است، اما این رسم به افسانه ای قدیمی ایرانی به نام گل خندان برمی شود که انسان های پاک و مقدس تولد یک نوزاد را نوید می دادند.

بیشترین مزارع گل نرگس شهرستان خفر در روستای کراده با وسعتی بیش از 100 هکتار واقع شده است. این مقدار با در نظر گرفتن مزارع ترکیبی و پراکنده به 250 هکتار نیز می رسد.

خفر از شهرستان های استان فارس است که در 109 کیلومتری شیراز واقع شده است. خفر با حدود 350 هکتار نرگس زار، بزرگترین نرگس زار فارس و با فراوری بیش از 150 میلیون شاخه گل، یکی از قطب های فراوری گل نرگس کشور است.

بنا بر اعلام اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس، جشنواره گل نرگس شهرستان خفر از 17 تا 21 آذرماه 1400 در روستای تاریخی کَراده، از توابع بخش مرکزی این شهرستان برگزار می شود.