نمی توان به خاطر مصیبت های دنیا بهاریه را تعطیل کرد - وبلاگ موتناوه

به گزارش وبلاگ موتناوه، علی باباچاهی در تازه ترین گفته هایش در باب شعر بیان می نماید که نمی توان به این علت که مصیبت های زیادی در دنیا وجود دارد، بهاریه را تعطیل کرد.

این شاعر پیشکسوت در گفت وگو با وبلاگ موتناوه درخصوص نگاهش به نمود بهار در شعر و اساسا وجود آن چه به عنوان بهاریه شناخته می گردد، اظهار کرد: من نمی توانم خودم را در جایی قرار بدهم که برای دیگران مشخص تکلیف کنم، به این معنا که ژانر بهاریه وجود ندارد و بگوییم به این علت که مصیبت های زیادی در دنیا وجود دارد، بهاریه را تعطیل کنیم؛ چنین نیست. هر کسی حق دارد به آن چه دوست دارد فکر کند، فکرش را بیان کند و بیانش را در زبان بدمد تا شعر بگردد.

او در عین حال گفت: اگر هم فی المثل شاعر یا شاعرانی درخصوص بهار و نو شدن طبیعت مطلبی نوشتند که حتی موزون باشد یا موزون و مقفا نباشد، یا حتی شاعرانه باشد، نمی توانیم این را به عنوان شعر بپذیریم. من به عنوان یک خواننده حرفه ای، این را شعر نمی دانم.

علی باباچاهی بعلاوه با بیان این که یک شعر و یک ناشعر داریم، اضافه نمود: تعریف شعر خیلی مشکل است. اما وقتی ناشعر وسط می آید، آدمی برای ذات و زبان و سرشت شعر حریص می گردد. فکر می کنم که هر پدیده مفهومی ای اگر در زبان سکنا بگزیند، و با عاطفه و تخیل در هم بیامیزد، تا حدودی توانسته ایم تعریفی از شعر به دست دهیم. اگر بتوانم کمی علمی تر یا منطقی تر بگویم، باید گفت که شعر فرآیند کارکرد زبان است، به این معنا که ما می توانیم تعدادی کلمه را در اختیار شاعری قرار دهیم و او بتواند از این ترکیبات و مفردات، شعری پدید بیاورد که دیگری از عهده آن برنیاید. بنابراین همه چیز به در زبانی کردن پدیده و نه پدیده ها و مفاهیم را به بیان درآوردن است.

این شاعر سپس زبان گرایی را معطوف به آفرینش و تکوین هنری دانست و اعلام کرد: منطق ما در این جا شعر است و بیان گری، شرح و گزارشی از آن پدیده است. ممکن است که ما اندر محسنات فردی یا گوشه ای از طبیعت سخن برانیم و حرف بزنیم - حرف هایی بزنیم که منطقی و درست هم باشند - اما این منطق، منطق شعر نیست؛ بلکه منطق بیان است. بیان خود ناظر بر منطق نثر است. در حالی که ما تمام تلاش مان این است که کارکرد زبان را در شعر ببینیم؛ یعنی آن دمیدن حس و حال در زبان است که می تواند شعری را پدید بیاورد.

او در میان این گفت وگو اعلام کرد: من فکر می کنم حتی حرفه ای ترین خوانندگان خبرگزاری شما از این تعریف پریشان من خیلی تعجب نمایند، چون تعریف شعر خیلی مشکل است. پس از خیر این تعریف می گذرم.

باباچاهی سپس گفت: شعر در دیدگاه کلاسیک، آن است که موزون و مقفا و ناظر بر فضیلت انسانی و اخلاقیات باشد. حال آن که می گردد شعری نوشت که واقعا شعر باشد اما این شعر فاقد خیر باشد، یعنی شر باشد. این مرا به یاد گل های شر اثر بودلر انداخت. البته او به این معنا به کار نبرده.

او ادامه داد: این را هم بگویم که خود شعر هم مطلق نیست، مثلا شعری داریم که ساختاری است؛ در یک محدوده خاصی است و خواننده در جست وجوی معنای ثابتی ست که در شعر وجود دارد. شعر پساساختارگرا داریم که به پست مدرنیسم وصل می گردد. بنابراین در نظر من، این که نه تنها درمورد شعر، بلکه درمورد همه مقوله های هستی، نباید قائل به قطبیت و قطعیت باشیم. قطبیت به این معنا که عینیت و فکریت را روبه روی هم قرار دهیم و یکی را بر دیگری ترجیح دهیم و ارجحیت قائل شویم.

علی باباچاهی در سرانجام با یادآوری این که از دیدگاه فلاسفه اخیر اختلافاتی وجود دارد، گفت: بعضی معتقدند فرضا عین و فکر می تواند تجانس و کششی وجود داشته باشد، از این رو ژاک دریدا معتقد است که این دو پدیده می توانند زوجینی ایجاد نمایند نه لزوما در تخاصم یکدیکر به سر برند. مولانا جلال الدین بلخی در کتاب فیه ما فیه می گوید شب و روز دشمن یکدیگر و در تخاصم با هم نیستند، بلکه مکمل هم هستند. در مثنوی معنوی هم همین موضوع را به زبان نظم بیان نموده است.